مجموعه عکس های جنگ، اسناد مصور تاریخ معاصر کشورمان هستند. همان‌طور که عکاسانشان بخشی از میراث معنوی کشورمان به شمار می‌روند. عکاسانی که دیروز به ثبت واقعیت پرداختند و امروز در اوج گمنامی شاید بتوان آنها را مواریث فراموش شده جنگ نامید.

یکی به خاطر صدمات ناشی از بمب‌ های شیمیایی خانه‌ نشین شده و دیگری حتی نامی و نشانی از خود به جای نگذاشته است تا تنها عکسش در وزارتخانه و ارگان‌های دولتی به دیوار آویخته شود بی‌آن‌که نامی از وی زیر عکس باشد.

5 خرداد بزرگ ‌ترین نمایشگاه عکس ‌های جنگ از شهدای عکاس کشورمان در مجموعه نگارخانه موزه فلسطین با نام شاهدان فتح گشایش یافت. نمایشگاهی که باز هم در سکوت برگزار شد تا شاید غربت عکاسان جنگ دیگر بار در این نگارخانه فریاد شود.

سید عباس میرهاشمی رئیس انجمن عکاسان دفاع‌مقدس در حاشیه این نمایشگاه به خبرنگار «جام‌جم» می‌گوید: عکس جنگ یکی از مهجور ترین بخش‌های هنر معاصر ایران است که گرچه بخش مهمی از عکاسی مستند اجتماعی به شمار می‌رود از جمله اسناد رسمی هم هستند، اما آن‌طور که باید و شاید به آن توجه نشده است.

وی در این زمینه حرف‌های جدیدی را به زبان می‌آورد که شنیدنی است. او می‌گوید: «ما نباید امروزه انتظار داشته باشیم عکس‌های جنگ همه پیغام جنگ را انتقال دهند.» به عقیده میر هاشمی ،این موضوع انتظار بی جایی است که جوانان نسل امروز و آینده بخواهند همه واقعیت ‌های جنگ را از عکس ‌های جنگ بگیرند، و راویان این آثار یعنی همان عکاسان جنگ را رها کنیم.

وی می‌گوید: «ما کارهای انجام نشده بسیاری در حوزه پژوهش و تحقیق دفاع مقدس داریم که خلأ آن باعث شده است جوانان واقعیت جنگ را درک نکنند.»

میرهاشمی معتقد است: «همان‌طور که عکس جنگ واقعیت است، عکاس جنگ نیز جزیی از این واقعیت است که باید به او توجه شود.» او ادامه می‌دهد: «بسیاری از عکس‌های جنگ می‌تواند گویا شود و البته در قالب کتاب و فیلم از زبان عکاسان جنگ به زبان آید.»

بی‌توجهی به عکاسی جنگ :

مسعود زنده روح کرمانی نیز یکی از عکاسان قدیمی کشورمان است که حرف‌هایش در این زمینه شنیدنی است.

او می‌گوید: در زمان دفاع مقدس به واسطه تحریم خبری که رسانه‌های تصویری از جنگ ایران و عراق داشتند تنها عکاسان بودند که می‌توانستند راویان جنگ شوند و عکس هایشان سند مظلومیت ایران در این جنگ نابرابر باشد. امروزه سرمایه‌گذاری اندکی روی این اسناد مهم تاریخ معاصر ایران انجام گرفته است و این بی‌توجهی می‌تواند در آینده ضربه بزرگی به روایت تاریخ جنگ بزند. به عقیده زنده روح این تصاویر حافظه تاریخی ایرانیان هستند و جزیی از زندگی مردم ایران به شمار می‌روند.

وی از بخشی از این عکس‌ها به عنوان اسناد گمشده جنگ یاد می‌کند که در خانه‌های مردم نگهداری می‌شوند، اما هیچ کس به آنها دسترسی ندارد و ممکن است به مرور زمان از بین بروند.

قربانیان جنگ :

هفته گذشته نمایشگاهی از آثار مهدی منعم عکاس قدیمی جنگ در نگارخانه راه ابریشم تهران به نمایش درآمد. قربانیان جنگ عنوان این نمایشگاه بود که به صورت کاملا شخصی از سوی این عکاس برپا شده است. او در این‌باره می‌گوید که هیچ نهاد و ارگان داخلی برای برپایی این نمایشگاه به کمک من نیامد در حالی که بسیاری از نهاد‌های بین‌المللی از من درخواست کرده‌اند که این نمایشگاه را با هزینه آنها در آن کشور‌ها برپا کنند.

او دغدغه‌اش را از برپایی این نمایشگاه این‌گونه بیان می‌کند که خواسته است تنها آدم‌هایی که در جریان جنگ تحمیلی به درجه جانبازی نایل شده‌اند به‌وسیله عکس‌هایش فراموش نشوند. دغدغه بزرگ منعم دغدغه بسیاری دیگر از عکاسان جنگ نیز هست.

رضا برجی، عکاس قدیمی جنگ که بیشتر جنگ‌های تاریخ معاصر دنیا را با دوربینش ثبت کرده است نیز با این امر موافق است. او می‌گوید: «نباید بگذاریم عکس‌های جنگ بدون عکاسان جنگ به نمایش در آیند. زیرا عکس جنگ باید با راوی جنگ همراه باشد تا واقعیت‌های جنگ را به نسل بعد منتقل کند.»

نمایشگاه شاهدان فتح شامل 70 اثر از آثار شهدای عکاس دفاع مقدس است که عکس‌هایی از عکاسان بزرگی همچون علی جنگلی، محمد فولادگر، حاج محمد سلیمانی، سعید جان‌بزرگی، کاظم اخوان، محمود قشقایی، حمید پورجبار، امیر حلم‌زاده، غلامرضا نامدارمحمدی و محمدحسین مقصودی در آن به نمایش در آمده است. مطمئنا نام بسیاری از عکاسان شهیدی که نامشان زینت بخش این نمایشگاه است را بسیاری از بازدید کنندگان این نمایشگاه نشنیده‌اند.

نمایشگاه «شاهدان فتح» تا پایان خرداد در موزه‌ هنرهای معاصر فلسطین وابسته به فرهنگستان هنر به تماشاست.

مطالب مرتبط :

متاسفم که ستاره سینما نیستم

شاهدان فتح